Trẻ nhiễm HBV nguy cơ 90% diễn tiến thành viêm gan mạn tính

[Bùi Thị Thùy Mai]

26/7/2024​

Trẻ nhiễm HBV nguy cơ 90% diễn tiến thành viêm gan mạn tính​

HBV là vi rút gây viêm gan cho người. Vi rút viêm gan B gây nhiễm cấp tính hoặc mạn tính, có thể không có triệu chứng lâm sàng hoặc có các biểu hiện triệu chứng mức độ từ nhẹ đến nặng hoặc gây viêm gan tối cấp. Viêm gan B là một căn bệnh có tỷ lệ lây nhiễm rất cao, đặc biệt là lây nhiễm từ mẹ sang con.
Viêm gan vi rút B cấp tính thể hiện tình trạng viêm cấp và hoại tử tế bào gan với tỷ lệ tử vong từ 0,5-1%. Tuổi nhiễm vi rút viêm gan B là yếu tố quan trọng để xác định nguy cơ mắc viêm gan vi rút B mạn tính. Ở trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HBV khi sinh bị nhiễm HBV thông thường không có biểu hiện lâm sàng. Nhưng khoảng 90% trong số trẻ sinh ra từ mẹ có HBsAg và HBeAg dương tính sẽ trở thành viêm gan vi rút B mạn tính cao nhất vào lứa tuổi sơ sinh đến một năm đầu đời.
Viêm gan vi rút B mạn tính được xác định là khi HBsAg tồn tại trong máu trên 6 tháng và có hoặc không bằng chứng về sự nhân lên của vi rút viêm gan B cũng như tình trạng viêm và tổn thương tế bào gan. Khi nhiễm vi rút viêm gan B mạn tính, nếu không được điều trị thì sẽ tiến triển đến xơ gan hoặc ung thư gan nguyên phát; hoặc tiến triển từ xơ gan thành ung thư gan, cuối cùng là dẫn đến xơ gan và gây tử vong liên quan đến bệnh gan.
Viêm gan siêu vi B trong thai kỳ là một vấn đề cần được quan tâm. Tại Việt Nam, theo dữ liệu của CDC, cứ 10 người thì có 1 người bị viêm gan siêu vi B. Theo một nghiên cứu tại Hải Phòng năm 2020, tỷ lệ thai phụ bị viêm gan siêu vi B trong thai kỳ chiếm đến 10,6%, nghĩa là trong 100 thai phụ thì có gần 11 người bị viêm gan siêu vi B trong thời gian mang thai. Riêng số liệu tại Bệnh viện Hùng Vương, trong năm 2023, có khoảng 6% trong số các phụ nữ mang thai đến khám có viêm gan siêu vi B.
Nhóm thứ hai là những người đã bị mắc viêm gan siêu vi B, sau đó tiến triển thành mãn tính. Viêm gan siêu vi B mãn tính dẫn đến tỷ lệ ung thư gan khá cao. Đó cũng là lý do mà trên thế giới triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng. Nếu chưa có kháng thể, việc tiêm ngừa vắc xin viêm gan rất quan trọng, giúp ngăn ngừa bệnh và ngăn diễn tiến đến viêm gan mạn. Đến thời điểm hiện tại, có thể tạm kết luận vắc xin ngừa bệnh viêm gan siêu vi B là vắc xin phòng ngừa ung thư gan.
Tỷ lệ lây truyền viêm gan siêu vi B từ mẹ sang con tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý viêm gan B ở mẹ. Những bà mẹ có HbeAg và HbsAg dương tính nếu không có biện pháp điều trị dự phòng, khả năng lây cho bé có thể lên đến 85 - 90%. Nếu có các biện pháp dự phòng miễn dịch như tiêm vắc xin viêm gan siêu vi B cùng với tiêm globulin miễn dịch kháng viêm gan siêu vi B thì tỷ lệ lây cho bé giảm xuống chỉ còn 9 - 10%. Những bà mẹ có HbsAg dương tính nhưng HbeAg âm tính, nếu không áp dụng một biện pháp điều trị dự phòng nào, khả năng lây cho em bé từ 32 - 34%. Nếu em bé được áp dụng biện pháp dự phòng miễn dịch, tức là em bé được tiêm vắc xin viêm gan siêu vi B cùng với tiêm globulin miễn dịch kháng viêm gan siêu vi B, khả năng lây nhiễm là dưới 1%.
Tại TTYT Thủ Thừa, các bà mẹ khi đi khám thai đều được khuyến khích xét nghiệm các bệnh truyền nhiễm như VGb, HIV, giang mai,… để có những chỉ định cần thiết nhằm giúp các mẹ có những đứa con khỏe mạnh. Trẻ sinh ra được tiêm ngay vắc xin viêm gan siêu vi B và sản phụ sẽ được cấp lịch hẹn những mũi tiêm tiếp theo.

Bùi Thị Thùy Mai​