Bùi Thị Thùy Mai
Cán bộ Truyền thông Giáo dục sức khỏe
NHIỄM NẤM - MỐI ĐE DỌA LỚN ĐỐI VỚI SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG
24/10/2023
Nấm gây bệnh là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng vì chúng ngày càng trở nên phổ biến và có khả năng kháng thuốc điều trị. Bệnh nấm thường xuất hiện ở những bệnh nhân bị bệnh nặng và những người có các tình trạng suy giảm hệ miễn dịch tiềm ẩn.
Những quần thể có nguy cơ nhiễm nấm xâm lấn cao nhất bao gồm những người bị ung thư, HIV/AIDS, cấy ghép nội tạng, người mắc bệnh hô hấp mãn tính và sau mắc lao ... Các bệnh do nấm khiến hơn 1,6 triệu người tử vong mỗi năm và gây bệnh lâu dài cho hàng trăm triệu người khác.
Trước đó, ngày 25-10-2022, WHO đưa ra danh sách gồm 19 loại nấm gây bệnh phổ biến nhất và chia thành ba nhóm khác nhau theo mức độ gây bệnh nguy hiểm và sự phổ biến là: nhóm nguy cấp, nhóm cao và nhóm trung bình.
"Nhóm nguy cấp" gồm 4 loại nấm gây bệnh: Cryptococcus neoformans, Aspergillus fumigatus, Candida albicans và Candida auris.
"Nhóm cao" bao gồm một số loại nấm khác từ họ Candida, Mucorales, mucormycosis - nấm gây bệnh nhiễm trùng gia tăng nhanh chóng ở những người bị bệnh nặng - đặc biệt là ở Ấn Độ - trong thời gian COVID-19.
"Nhóm trung bình" liệt kê 8 loại nấm, trong đó có Coccidioides spp và Cryptococcus gattii gây nhiễm trùng phổi.
Cryptococcus và Aspergillus đều là những loại nấm xâm nhập có thể lây nhiễm sang phổi, gây ra các triệu chứng giống như viêm phổi và có thể tiến triển thành bệnh nặng hơn.
Aspergillus fumigatus là một loại nấm tương đối phổ biến có thể được tìm thấy trong các lớp lá mục nát gần như ở khắp mọi nơi. Mỗi người trong chúng ta hít vào từ 10 đến 100 bào tử Aspergillus mỗi ngày. Nó gần như vô hại với người khỏe mạnh, nhưng đối với những người bị suy giảm miễn dịch thì có thể dẫn đến nhiễm trùng lâm sàng khác, thậm chí có thể gây chết người.
Candida albicans thường sống trên da và bên trong cơ thể mà không gây ra bất kỳ vấn đề gì. Nhưng nếu nó phát triển quá nhiều có thể dẫn đến tưa miệng, gây các bệnh vùng cổ họng hoặc nhiễm trùng nấm âm đạo, còn được gọi là bệnh nấm Candida âm đạo.
Candida auris là một mối đe dọa y tế trong vài năm gần đây, cho đến nay không nhiều người biết về nó. Điều đáng nói là Candida auris gần như không thể tiêu diệt vì nó liên tục kháng thuốc và đã gây ra các đợt bùng phát nghiêm trọng tại các cơ sở y tế tại nhiều quốc gia.
Tỉ lệ mắc bệnh do Aspergillosis và Candida tăng lên trong đại dịch COVID-19.
Việc xếp hạng các loại nấm gây bệnh được quyết định bởi các chuyên gia sức khỏe, các nhà khoa học hàng đầu, dưới sự cân nhắc kỹ lưỡng về tác động của bệnh nấm đối với sức khỏe cộng đồng cho đến nay.
Kháng nấm đang ngày càng gia tăng ở nhiều loại nấm. Các bằng chứng mới chỉ ra rằng tỷ lệ mắc và phạm vi địa lý của các bệnh nấm đang mở rộng trên toàn thế giới do sự nóng lên toàn cầu và sự gia tăng của du lịch và thương mại quốc tế.
Bùi Thị Thùy Mai